Türkiye’de Köylü Kadınlar Tarafından Kurulan İlk Dernek: Saitabat Köyü Kadınları Dayanışma Derneği

Bursa’nın Kestel ilçesine bağlı olan Saitabat Köyü, Bursa merkeze 28 km Kestel ilçesine de 9 km uzaklıkta olan bir köydür. Köyde 2002 yılında 9 üye ile Saitabat Köyü Kadınları Kalkınma ve Koruma Derneği adıyla bir dernek kurulmuştur. Köydeki kadınların kendilerine olan özgüvenlerini arttırmak, aile bütçesine katkıda bulunmak, yardıma muhtaç insanlara yardım etmek ve en önemlisi de kültürlerine sahip çıkmak gibi amaçlarla kurulan dernek, Türkiye’nin ilk köy kadınları derneği olma özelliğine sahiptir. Dernek, ilk 5 yıl gönüllü çalışılarak 5 yılın sonunda 150 kişiye hizmet verebilen bir işletme haline gelmiştir. Dernek, köydeki ihtiyaç sahibi kadınlara istihdam yaratmış, onların yaptığı ürünleri satın alarak bütçelerine katkı sağlamış bu sayede köylerinden kente olan göçleri de azaltmıştır.

Dernek kurma fikri, dernek başkanı Sermin Hanım’ın 2001 yılında Bursa’nın Cumalıkızık Köyü’ne götürdüğü misafirleriyle köyü gezerken ortaya çıkmıştır. Cumalıkızık Köyü6, 700-800 yıllık bir geçmişi olan doğal güzellikleriyle öne çıkan çeşitli dizilerde yer aldıktan sonra daha fazla tanınan ve turizme açılan bir köydür. Otantik köy evlerinin bulunduğu bu köyde, köy halkı evlerinde kahvaltı ve gözleme servisi yapmaktadırlar. Gördüğü ortamdan etkilenen Sermin Hanım, kendi köylerinde de bu tarz çalışmaların yapılabileceğini düşünmüş, eşinin manevi desteğini alınca da dernek kurmaya karar vermiştir.

Türkiye’nin ilk köy kadınları derneği olma özelliğine sahip olan derneği kuran ve yaptıkları çalışmalarla birçok köye örnek olan köylü kadınlar, başlangıçta karşılaştıkları zorluklara rağmen yılmamış, ilk 5 yıl boyunca üyelerinin gönüllü çalışmalarıyla derneğin alt katını yapmışlar, 5 yılın sonunda 150 kişiye hizmet verebilen bir işletme haline gelmişlerdir.

Vizyonumuz

Köydeki kadınların kendilerine olan özgüvenlerini arttırmak.
Kadınların kendilerini geliştirmelerine katkıda bulunmak.
Kadınlara istihdam yaratarak aile bütçesine katkıda bulunmak.
Başta kadınlar olmak üzere okuyan gençlere istihdam sağlamak.
Köyden kente göçü azaltmak.
Yardıma muhtaç insanlara yardım etmek.
Kültürlerine sahip çıkarak onları yaşatmak.
Günümüzde önemini yitiren ve git gide bireyselleşen çalışmaları köylerdeki imece usulü çalışmalara dönüştürerek dernek çatısı altında tekrar canlandırmak.

Dernek, Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı’nın ilk günü hariç her gün açıktır. Ramazan ayında ise iftar yemeği vermektedir. Sabah 08:30’da açılan dernek, kışın 17:00’a kadar bahar ve yaz aylarında 18:00-19:00’a kadar müşteri durumuna göre hizmet vermektedir.

Misyonumuz

Osmanlı döneminden başlayarak günümüze kadar gelen süreç içerisinde çeşitli amaçlarla kadın dernekleri kurulmuştur. Kadınlar bu dernekler sayesinde bireysel taleplerini örgütsel hareketlere dönüştürmüşler, sorunların çözümü için öne sürdükleri önerileri dernekler vasıtasıyla uygulamaya geçirmeye çalışmışlardır. Dernekler, kadınların kendilerini ifade edebildikleri, haklarını savundukları mecralar olmuştur. Kimi zaman ise kadınların kendi ayakları üzerinde durmalarını sağlayan faaliyetlerde bulundukları, el emeğiyle yaptıkları ürünleri değerlendirdikleri bu sayede ise kendilerine kazanç sağladıkları bir yer haline de dönüşebilmektedir. Saitabat Köyü Kadınları Dayanışma Derneği bunun en güzel örneklerinden biridir. Türkiye’nin hatta Avrupa’nın köylü kadınlar tarafından kurulan ilk derneği olduğu söylenen Saitabat Köyü Kadınları Dayanışma Derneği9 2002 yılından bu yana kurulma amaçlarına uygun olarak varlığını halen sürdürmektedir. Onlar kadın iş gücü ve emeğiyle kendi kültürlerini yaşatarak bunu başarmaktadırlar. Başlangıçta köy kadınlarının dernek kurma fikrine köydeki erkekler sıcak bakmasalar da şu anda kadınların başardıkları işleri görünce neredeyse hepsi bu kadınlarla gurur duyduklarını ifade etmektedirler. Derneği kuran kadınlar bir şeyleri başarmak için ille de tahsile gerek olmadığının bir kadın isterse her koşulda hedefini gerçekleştirebileceğini gösteren en güzel örneklerden biridir. Toplumuzda kadın olarak var olmanın ve hatta söz sahibi olmanın zor koşullarda gerçekleştiği dönemde azim ve kararlılığıyla dernek birçok köy kadınına örnek olmuştur. Köylü kadınlarımızı bu konuda bilinçlendirerek bu tarz faaliyetlerde bulunmak için cesaretlendirmek ve destek olmak gerekmektedir